وک برد: مجله بین المللی ادبیات کودکان
معرفی
مجله بوک برد ( Bird Book ) فصلنامه ای مروری است که ایده های جدیدی را در بین خوانندگان علاقه مند به حوزه کودکان دنیا اشاعه میدهد. این مجله، مجموعه ای از مقالات علمی درباره ادبیات کودکان با چشم انداز بین المللی است و به بررسی ادبیات کشورهای مختلف و مطالعاتی در زمینه ترجمه یا پژوهش میپردازد.
بیشتر مقالات آن درباره ادبیات ملی، نقد کتاب، و نویسندگان خاصی است که برای مخاطبان سراسر دنیا جذابیت دارد. عالوه بر مقاالت، این مجله بخشی با نام « کودکان و کتابهای آنها» را در برمی گیرد که افرادی که با کودکان و کتاب های آنان کار میکنند مانند معلمان، کتابداران، والدین، یا کسانی که در کار چاپ و انتشار هستند بتوانند نظراتشان را در آن بخش ارائه دهند، یا آثارشان را معرفی کنند. با اینکه این بخش کوتاه و غیرتخصصی است، به نظر میرسد که برای دیگر خوانندگان انگیزه بخش باشد تا برای کودکان بیشتر کار و تالش کنند.
تاریخچه
مجله بوکبرد به صورت فصلنامه و از سال ۱۹۶۳ میلادی تاکنون منتشر شده و از زمان انتشار، تغییرات زیادی کرده است. این نشریه توسط « انجمن کتاب برای نسل جوان» تهیه، و توسط انتشارات دانشگاه جونز هاپکینز چاپ و توزیع میشود. انجمن ای.بی.بی.وای، که سازمانی غیرانتفاعی است، شبکه ای بین المللی ایجاد کرده تا از سراسر دنیا کسانی که در رابطه با کودکان و کتاب کودک فعالیت میکنند را با هم پیوند دهد. این انجمن دارای تارنمای اختصاصی است: org.IBBY.www
انتشارات دانشگاه جونز هاپکینر، قدیمیترین انتشارات دانشگاهی در امریکاست که در سال ۱۸۷۸ تأسیس گردیده و یکی از ارزشمندترین خدمات آن، انتشار این نشریه به منظور اشاعه دانش است. دانیل کویت گیلمن اولین رئیس دانشگاه جونز هاپکینز، نهتنها چاپ و نشر را ضرورتی برای کسب درآمد یک دانشگاه بزرگ میدانست، بلکه آن را یکی از مهمترین خدمات تلقی میکرد. در سال ۱۸۷۸، تنها دو سال بعد از تأسیس این دانشگاه، گیلمن با همکاری
اعضای پیشکسوت دانشگاه هاپکینز طرح ایجاد انتشارات دانشگاهی را ارائه کردند و در اولین سال کار خود، مجله ریاضی را به سردبیری جی. جی. سیلوستر، که ریاضیدانی برجسته بود، منتشر کردند. در سال ۱۸۸۰، بیسیل گیلدراسلیو، دانشمند مشهور ادبیات باستانی، نشریه امریکایی علم زبان را تهیه و به چاپ رساند. از آن زمان تاکنون این دو نشریه توسط همین انتشاراتی چاپ میشوند. این مرکز عالوه بر نشریات، اولین کتاب خود را با نام:SidneyLanierAMemorialTribute در سال ۱۸۹۱ و به افتخار اولین نویسنده و شاعر دانشگاه چاپ کرد.
هدف انتشارات جونز هاپکینز تبدیل شدن به مؤسسه انتشاراتی برتری در زمینه تدریس و تحقیق و ارائه اطلاعات برای خوانندگان همه حوزه ها است. این انتشارات (که به طور مخفف Press JHU نامیده میشود )یکی از بزرگترین ناشران دانشگاهی دنیاست و هرساله نزدیک به ۸۰ عنوان مجله پژوهشی، و ۲۰۰ عنوان کتاب جدید چاپ میکند و در زمینه تاریخ، علوم، مطالعات ادبی، علوم سیاسی و پزشکی، جایزههایی دریافت کرده است. این انتشارات در نزدیکی ساختمان کتابخانه JHU قرار دارد که در سال ۱۹۹۵ تأسیس شده است. دانشجویان، پژوهشگران و خوانندگان علاقه مند از سراسر دنیا، در آنجا به بیش از دویست و شصت هزار عنوان مقاله آنلاین، و چهارصد و ده هزار فصل از کتاب های چاپ شده توسط ناشران دانشگاهی دسترسی دارند.
موضوعات
مجله بوک برد در بسیاری از موضوعات بین المللی مرتبط با کودکان از جمله: تغییرات اقلیمی، عدالت اجتماعی، حقوق بشر، مسائل چند فرهنگی و میان فرهنگی، تألیفات جهانی، استعمارگری، تاریخچه سیاهپوستان و ... فعالیت دارد. از ویژگی های مهم این مجله این است که نشریات قبلی خود را طی ۵ دهه مورد بررسی قرار میدهد؛ برای مثال، میتوان سیر تکامل حقوق کودکان رادر این مدت مشاهده کرد.
اهداف و سیاست
بوک برد چهار بار در سال ( در ماههای ژانویه، آوریل، جوالی و اکتبر) منتشر میشود. برای ارسال مقاله هیچ مهلت خاصی در نظر گرفته نمیشود مگر در مورد موضوعات خاصی که برای آنها مهلتی قرار داده میشود. مقالات به ترتیب زمانی که میرسند در نوبت چاپ قرار میگیرند. از آنجا که بوک برد مجله ای تخصصی و مرجع است مراحل داوری مقالات ممکن است چندین هفته یا ماه طول بکشد و زمان بیشتری در نوبت چاپ بماند. به این ترتیب، ممکن است مقالات دانشگاهیای که پذیرفته میشوند ظرف یک سال و مقالات مرتبط با کودکان و کتابهای آنها بعد از حدود سه شماره چاپ شوند. این نشریه فقط به زبان انگلیسی منتشر میشود.
پدیدآورندگان مقالات به زبان های دیگر موظف هستند مقالاتشان را توسط مترجم معتبری ترجمه کنند و اگر خود میخواهند متنشان را به انگلیسی بنویسند، باید نکات استاندارد زبانی و نوشتاری را رعایت کنند. به هرحال، ویراستار و سردبیر مجله قبل از چاپ، مقاالت را بررسی و اصالح خواهد کرد. بوک برد مجله ای علمی و حاوی مقالات دانشگاهی و مهم است. این بدان معنا نیست که مقالات آن سنگین و دشوارند. هرچند بیشتر پدیدآورندگان و همکاران و تحصیل کردگان در رشته ادبیات کودک هستند، بسیاری از خوانندگان ممکن است به موضوعات عامتر علاقه داشته باشند، سیاست مجله بر این است که نیاز و عالقه هر دو گروه را برآورده سازد. باید به خاطر سپرد که زبان انگلیسی زبان اول اغلب خوانندگان این مجله نیست، بنابراین وضوح کالم و روشنی مطالب از ارزش بالایی برخوردار است. شکستن جمالت طولانی و ساده نویسی متن یکی از راهکارهای مفید برای درک بهتر است. به علاوه از آوردن مطالب طنز به منظور جلوگیری از سردرگمی اجتناب میشود.
سردبیر مجله این ویژگیها را باید داشته باشد:
- داشتن تجربه کافی برای ویراستاری مقالات نشریه و بخش کتاب های مناسب؛
- داشتن درک درستی از روند چاپ و نشر، و تجربه کار با ویراستاران، طراحان و دست اندرکاران چاپ و نشر.
داشتن تجربه
- عالقه و دانش کافی در حوزه ادبیات کودکان و متون بین المللی، و ترجیحاً قبلی در این زمینه ها؛
- داشتن احساس همدردی در کار و تشویق نویسندگانی از فرهنگ ها و زمینه های آموزشی متفاوت؛
- داشتن اطالعات و سازماندهی فکری در زمینه ادبیات، زبان، ادبیات کودکان، آموزش وپرورش، مطالعات کودکی، چاپ، نشر و کتابداری؛
- تسلط کامل به زبان انگلیسی و توانایی کار با زبان های خارجی و نویسندگانی که زبان اول آنها انگلیسی نیست.
- داشتن مهارت های عالی در زمینه فناوری اطالعات برای دسترسی به نامه های الکترونیکی و استفاده از امکانات دیگر فناوری؛
- داشتن توانایی انجام کار در زمان مقرر و طبق برنامه ریزی؛
- تعهد به آرمان های IBBY و اصول راهنمای مجله بوک برد؛
- همکاری نزدیک با هیئت مدیره بوک برد، کمیته اجرایی و دبیرخانه IBBY؛
- آمادگی برای سفر به جلسات و میزگردهای تعیین شده از طرف بوک برد و IBBY؛
وظایف هیئت تحریریه نیز عبارتاند از:
- برنامه ریزی محتوای هر شماره از بوک برد؛
- سفارش و فراخوان برای تهیه مقالات مناسب؛
- ارتباط با هیئت بررسی و نظارت بر فرایند داوری هر مقاله.
- همکاری با نویسندگان به منظور ارتقا کیفیت مقالات؛
- همکاری با سازمان ها و افرادی که مطالب متفرقه برای مجله تهیه میکنند مانند بخش« بررسی فعالیتهای IBBY،» یا « گزارش فعالیتهای IBBY»؛
- ویرایش محتوا و نظارت بر مراحل غلط گیری، تصویرگذاری و صفحه آرایی مقالات؛
- ارتباط با طراح و چاپگر و به طورکلی، مدیریت هر شماره از مجله و اطمینان از تنظیم
زمانی مراحل کار؛
- ترویج اهداف فراگیر IBBY از طریق بوکبرد.
ویراستاران موظف اند که سالی دو بار در جلسات کمیته اجرایی IBBY که در سراسر جهان بر پا میشود حضور یابند. یکی از این جلسات در ماه مارس یا آوریل در نمایشگاه کتاب بولونیا در ماه آگوست یا سپتامبر برگزار میشود. برای انجام و دیگری در مکانی دیگر است که معمولا کمی به آنها تعلق میگیرد.
این سفرها بودجه نسبتاً در این نشریه به موضوعات مختلفی درباره ادبیات کودک و نوجوان پرداخته میشود. در کتابخانه مرجع کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آرشیو کاملی از این نشریه از سال ۱۹۶۷ تاکنون موجود و مقالات آن برای بازیابی و استفاده مراجعان در دسترس است. به عنوان مثال میتوان به موضوع برخی از آنها اشاره کرد:
- بررسی کتاب های تصویری و معرفی تصویرگران و نقد و بررسی آثارشان؛
- نقد ادبیات و کتاب های کودکان در کشورهای گوناگون؛
- معرفی سازمان هایی برای ترویج کتاب و کتابخوانی؛
- معرفی نویسندگان و تصویرگران نامزد دریافت جایزه « هانس کریستین آندرسن» در سالهای مختلف؛
- معرفی و نقد و بررسی آثار نویسندگان گوناگون؛
- مطالعه بر روی کتابخانه های مدارس و پیشنهادهایی برای ایجاد شبکه های کتابخانه ای؛
- تأثیر هویت ملی بر روی کتابها؛
- بررسی ادبیات کودک در کشورهای مختلف و تاریخچه آنها؛
- نوشتن داستان های عامیانه مشرق زمین توسط نویسندگان مهاجر غرب؛
- بررسی زندگینامه نویسندگان؛
- برنامههای آی.بی.بی. وای به مناسبت سال جهانی کودک؛
- بررسی داستان های علمی کودکان؛
- تأثیر کتاب و عادت های مطالعه بر روی زندگی کودکان و جایگاه مطالعه در فعالیتهای اوقات فراغت آنها و اثر سینما، رادیو و تلویزیون بر آنها.
- روند صنعت نشر کتاب در کشورهای مختلف؛
- پیام و پوستر روز جهانی کتاب کودک در سالهای مختلف؛
- گزارشی از وضعیت مطالعه نوجوانان؛
- معرفی کتابهایی خاص برای کودکان نابینا، ناشنوا، و ناتوان ذهنی؛
- وضعیت کتاب های کودکان و نوجوانان در کشورهای در حال توسعه آسیایی؛
- کتاب برای کودکان روستایی؛
- رمانهایی درباره تبعیض نژادی؛
- شکستن حصارهای زبانی در ادبیات کودکان؛
- اهمیت ترجمه کتاب و نقش آن در پیوند بخشیدن در سطح بین المللی؛
- اهمیت و نقش کتابهای کودکان در رشد مهارت خواندن؛
- بررسی تأثیر کتابخانه ها بر کودکان و خانواده ها و جامعه در مواجهه با مشکالت جنگ؛
- طرح مسائل فلسفی در کالس درس و کآر فلسفه با کودکان؛
- کتاب و کتابخوانی و پیشرفت های کتابخوانی در کشورهای مختلف؛
- کتابهایی درباره جنگ جهانی دوم برای کودکان؛
- بررسی مجالت کودکان در کشورهای مختلف؛
- معرفی برنامه هایی برای پیشرفت خواندن و ارتقا سواد کودکان خیابانی؛
- بررسی فعالیتهای سازمانهای ادبیات کودک در کشورهای مختلف؛
- نظریههایی درباره نشر کتاب های کودکان و نوجوانان در کشورهای مختلف؛
- بررسی وضعیت ادبیات کودک، کتاب و رسانه های سمعی بصری؛
- بررسی رابطه میان متن و تصویر در کتاب؛
- تأثیر خانواده در ادبیات کودک؛
- جلوههای فرهنگ و خالقیت در نمایشگاه هنر کودکان؛
- حضور و نقش کودکان در ادبیات؛
- نگارش قصه هایی به قلم کودکان برای مقابله با جنگ؛
- بررسی داستان هایی در مورد حوادث ناگوار طبیعی و اجتماعی؛
- بررسی تصاویر کتاب های کودکان و تأثیر آنها در رشد قوه ادراک هنری آن ها؛
- وضعیت کتابخانه های کودکان در کشورهای مختلف در گذشته و حال؛
- ترجمه ادبیات کودکان و اصول آن؛
- کتاب های کودکان و برنامه های تلویزیونی و رادیویی کودکان؛
- نقش شعر در آموزش و پرورش کودکان؛
- تئاتر کودکان در کشورهای مختلف؛
- راهکارهایی برای ترویج کتابخوانی در میان کودکان؛
- مشکلات اقلیتهای نژادی در ادبیات کودکان؛
- گزارش آی.بی.بی.وای در سالهای مختلف؛
- نقش و حضور پدر در کتاب های تصویری؛
- بررسی نقش زنان و مادران در چند کتاب تصویری؛
- طرح مسائل جنسی در کتابها برای کودکان؛
- نویسندگی برای کودکان، وضعیت نشر، کتاب و ادبیات در کشورهای مختلف؛
- بیان تجربیات و ارائه راهکارهایی برای نوشتن کتاب برای کودکان؛
- بیان اثرات و ترسیم جنگ جهانی دوم در کتاب های کودکان و نوجوانان؛
- زندگینامه، معرفی و بررسی آثار نویسندگان و تصویرگران نامزد دریافت جایزه هانس کریستین آندرسن در سالهای مختلف؛
- سخنرانی نویسندگان و تصویرگران برنده جایزه « هانسکریستین آندرسن» در سالهای مختلف.
فاطمه زمانی, مینا ذا کرشهرک
۱۳۹۵ دوشنبه ۱۱ مرداد
۱۱ مرداد ۱۳۹۵