نگاهی آماری به دهمین دوره حراج تهران
به گزارش آوام مگ: دهمین دوره از حراج تهران، ویژه‌ی هنر معاصر ایران جمعه 21 دیماه در هتل پارسیان آزادی برگزار می‌شود.طبق آنچه در کاتالوگِ دهمین دوره حراج درخصوص تلقی برگزارکنندگان آن از مفهموم هنر معاصر آمده: «معاصر بودن در مارکت هنر تعبیری است متفاوت با آن چیزی که در منابع نقد و تاریخ هنر مورد اشاره قرار می گیرد. در این تعبیر هنر معاصر آثار چهره‌های جدید مطرح شده در صحنه هنری و نیز هنرمندان نسل پیشین که درصدد عبور از رهیافت‌های مدرنیستی بوده‌اند را دربرمی‌گیرد.»
علیرضا سمیع‌آذر (مدیر حراج تهران) پیشتر در گفتگو با خبرگزاری ایلنا، درخصوصِ چگونگیِ راه‌یابی و ردِّ آثار به حراج هنر معاصر گفته بود: «آثاری که در حراج معاصر ارائه می‌شود، ممکن است مربوط به هنرمندان قدیمی‌تر باشد ولی خودِ اثر پست‌مدرن محسوب می‌شود. مثلاَ سپهری، سعیدی و وزیری مقدم مدرنیست به شمار می‌روند و لذا کارشان در حراج معاصر ارائه نمی‌شود، برخلاف قندریز و زنده‌رودی که کارشان ترکیب مدرنِ عناصر سنتی است و بنابراین به نوعی پست‌مدرن قلمداد می‌شوند. بسیاری از آثاری که در حراج هنر معاصر شرکت داده می‌شوند، نوعی پاپ‌آرت هستند لذا معاصر تلقی می‌شوند ولو متعلق به ۵۰ سال پیش باشند.»
معاصر بودن این آثار هم به مفهوم متأخر بودن آن‌هاست و هم به تلقی متفاوت با مفهوم مدرنیستی هنر و کاربرد عناصر پست مدرنیستی اشاره دارد. برخی از این آثار در یک دهه اخیر خلق شده‌اند و شماری نیز تا نیم قرن به گذشته بازمی‌گردند.
در ادامه نگاهی آماری به دهمین دوره از حراج تهران – ویژه‌ی هنر معاصر- داشته‌ایم.
در این دوره از حراج تهران آثار 104 هنرمند ارائه می‌شود: پویا آریان پور، سعید احمدزاده، شهریار احمدی، امیرمسعود اخوان جم، مرتضی اسدی، ایرج اسکندری، علیرضا اسکندری، پروانه اعتمادی، نصرالله افجه ای، هانیبال الخاص، عطاالله امیدوار، فریدون امیدی، ناصر اویسی، سونیا بالاسانیان، رضا بانگیز، جمشید بایرامی، محمود بخشی، بیژن بصیری، محمدعلی بنی اسدی، هومن بیات، مونا پاد، مهرناز پسیخانی، طاهر پورحیدری، افشین پیرهاشمی، فرامرز پیلارام، شیده تامی، ژازه تباتبایی، صادق تبریزی، محمدعلی ترقی جاه، صداقت جباری، بهمن جلالی، هادی جمالی، حسین چراغچی، کاظم چلیپا، رکنی حائری زاده، سهند حسامیان، امید حالج، واحد خاکدان، محمد خلیلی، بهمن دادخواه، رضا درخشانی، مصطفی دشتی، مهشید رحیم تبریزی، حامد رشتیان، حسن روح الامین، جعفر روح بخش، بابک روشنی نژاد، حسین زنده رودی، محمود زنده رودی، مهدی سحابی، جلال شباهنگی، علی شیرازی، کوروش شیشه گران، رضوان صادق‌زاده، حبیب‌الله صادقی، سعید صادقی، حامد صحیحی، ایمان صفایی، طاهره صمدی‌طاری، حمید عجمی، عذرا عقیقی بخشایشی، محمدحسین عماد، محمدحسین غلامزاده، علی فرامرزی، منیر فرمانفرماییان، محمد فرنود، مهدی فلاح، نیلوفر قادری نژاد، داریوش قره‌زاد، مکرمه قنبری، منصور قندریز، طلیعه کامران، ایرج کریمخان زند، شهرام کریمی، پرویز کلانتری، عباس کیارستمی، اسدالله کیانی، یحیی گمار، پریوش گنجی، مرتضی گودرزی، مقداد لرپور، رضا لواسانی، فرشید مثقالی، مهرداد محب علی، بهمن محصص، احمد محمدپور، اصغر محمدی، احمد مرشدلو، نصرت الله مسلمیان، علی مشهدی‌الاصل، فرهاد مشیری، سیاوش مظلومی پور، منوچهر معتبر، علیرضا معصومی، کتایون مقدم، اکبر میخک، علی نصیر، محمدسعید نقاشیان، منوچهر نیازی، وای. زی. کامی، فرزانه وزیری تبار، بیتا وکیلی، هادی هزاوه‌ای، آرمان یعقوب‌پور، فرشته یمینی شریف.
از پروانه اعتمادی، ناصر اویسی، فرامرز پیلارام، ژازه تباتبایی، کوروش شیشه‌گران، حسین زنده رودی، منیر فرمانفرمائیان، پرویز کلانتری و فرهاد مشیری هر کدام 2 اثر در حراج حضور دارد.
مسن‌ترین هنرمند این دوره منیر فرمانفرمائیان (متولد 1301ش.) و جوان‌ترین‌ها فرزانه وزیری تبار (متولد 1366ش.) و یحیی گمار (متولد 1366ش.) هستند.
از مجموعِ 104 هنرمند، 16 تن وفات یافته‌اند: هانیبال الخاص (متوفی 1389)، فرامرز پیلارام (1362)، ژازه تباتبایی (1386)، صادق تبریزی (1396)، محمدعلی ترقی جاه (1389)، بهمن جلالی (1388)، جعفر روحبخش (1375)، مهدی سحابی (1388)، مکرمه قنبری (1384)، منصور قندریز (1344)، طلیعه کامران (1395)، ایرج کریمخان زند (1385)، پرویز کلانتری (1395)، عباس کیارستمی (1395)، بهمن محصص (1389) و اصغر محمدی (1363).
16 هنرمند زن در این دوره حضور دارند: پروانه اعتمادی، سونیا بالاسانیان، مونا پاد، مهناز پسیخانی، شیده تامی، مهشید رحیم تبریزی، طاهره صمدی طاری، عذرا عقیقی بخشایشی، منیر فرمانفرمائیان، نیلوفر قادری نژاد، مکرمه قنبری، طلیعه کامران، پریوش گنجی، کتایون مقدم، فرزانه وزیری تبار و بیتا وکیلی.
از مجموع 114 اثر ارائه شده، 26 اثر در سال 1397 خلق شده‌اند: “شبدیز” از مهدی فلاح، اثری بدون عنوان از مهشید رحیم‌تبریزی، اثری بدون عنوان از هادی جمالی، “بازی کردن 4” از مهرداد محب‌علی، “بارگاه” از واحد خاکدان، “عشق” از محمدحسین غلامزاده، “ترادیوم” از مهناز پسیخانی، اثری بدون عنوان از حسن روح‌الامین، اثری بدون عنوان از مرتضی اسدی، “رستم‌زاد” از نیلوفر قادری نژاد، “منظره رؤیایی” از شهرام کریمی، اثری بدون عنوان از طاهره صمدی طاری، اثری بدون عنوان از اکبر میخک، “باران” از محمدسعید نقاشیان، “کرگدن” از امیرمسعود اخوان جم، اثری بدون عنوان از اسدالله کیانی، “شاهد سرخ” از پویا آریان‌پور، اثری بدون عنوان از طاهر پورحیدری، “تولد آهن” از فرزانه وزیری تبار، “جفت” از محمد حسین عماد، “پرتره عباس کیارستمی” از فرشید مثقالی، اثری بدون عنوان از منیر فرمانفرمائیان، اثری بدون عنوان از حبیب‌الله صادقی، اثری بدون عنوان از محمد خلیلی، “رئیس” از علیرضا معصومی، و اثری بدون عنوان از محمدعلی بنی‌اسدی.
تاریخ خلق 65 اثر مربوط به دهه نود، 24 اثر دهه هشتاد، 5 اثر دهه هفتاد، 5 اثر دهه شصت، 8 اثر دهه پنجاه، یک اثر دهه چهل، 4 اثر دهه سی و یک اثر دهه بیست است.
قدیمی‌ترین اثر تابلوی بدون عنوانی از ناصر اویسی است که در سال 1329 خلق شده است.
14 تابلوی نقاشی-خط از علیرضا اسکندری، عذرا عقیقی بخشایشی، مهدی فلاح، اکبر میخک، فرامرز پیلارام، حسین زنده رودی (2 اثر)، نصرالله افجه‌ای، فریدون امیدی، احمد محمدپور، صداقت جباری، فرهاد مشیری (2 اثر) و حمید عجمی در این دوره حضور دارند.
در مدیوم عکاسی، 5 اثر از عباس کیارستمی، بهمن جلالی، سعید صادقی، محمد فرنود و جمشید بایرامی در بین آثار دیده می‌شود.
در مدیوم حجم و مجسمه نیز 16 اثر از ژازه تباتبایی، محمدحسین غلامزاده، بهمن دادخواه، حامد رشتیان، رضا لواسانی، ایمان صفایی، مونا پاد، فرزانه وزیری تبار، بهمن محصص، سهند حسامیان، علیرضا معصومی، محمدحسین عماد، امیرمسعود اخوان جم، منیر فرمانفرمائیان (2 اثر) و محمود بخشی در بین آثار به چشم می‌خورد.
در قیمت‌های پیشنهادی آثار، ارزان‌ترین اثر متعلق به هومن بیات (متولد 1357) با عنوان اورژینال است که بین 8 تا 12 میلیون تومان برآورد شده و گران‌ترین قیمت‌های پیشنهادی متعلق به 2 اثر حسین زنده‌رودی و منیر فرمانفرمائیان است که بین 3 تا 4 میلیارد برآورد قیمت شده است. اثر زنده رودی که سال 1339 خلق شده پیشتر در سال 2015 در حراج بونامز لندن نیز به فروش رسیده بود. اثر فرمانفرمائیان سال 1396 خلق شده است.
آثار میلیاردی این دوره، طبقِ برآوردهای فعلی عبارتند از: “خودنگاره از کودکی” از وای. زد. کامی (800 تا یک میلیارد و 200 میلیون)، 2 اثر منیر فرمانفرمائیان (2 تا 3 میلیارد- 3 تا 4 میلیارد)، اثری از فرامرز پیلارام (800 تا یک میلیارد و 200 میلیون)، 2 اثر از فرهاد مشیری (یک میلیارد و نیم تا 2 میلیارد- یک تا یک میلیارد و نیم)، “پرنده‌ها” از بهمن محصص (2 تا 3 میلیارد) و “آشوب” از کوروش شیشه‌گران (800 تا یک میلیارد و 200 میلیون).
در این دوره، نامِ 30 هنرمند برای نخستین بار در حراج تهران به چشم می‌خورد که نسل‌های مختلفی را در برمی‌گیرد: ایرج اسکندری (1335)، عطاالله امیدوار (1325)، بیژن بصیری (1333)، هومن بیات (1357)، مهناز پسیخانی (1346)، طاهر پورحیدری (1363)، شیده تامی (1341)، امید حلاج (1358)، محمد خلیلی (1350)، مهشید رحیم‌تبریزی (1348)، حسن روح‌الامین (1364)، حامد صحیحی (1359)، ایمان صفایی (1361)، محمدحسین غلامزاده (1365)، نیلوفر قادری‌نژاد (1336)، مکرمه قنبری (1307-1384)، شهرام کریمی (1336)، اسدالله کیانی (1325)، یحیی گمار (1366)، اصغر محمدی (1317-1363)، علی مشهدی‌الاصل (1358)، سیاوش مظلومی‌پور (1331)، علیرضا معصومی (1357)، کتایون مقدم (1346)، اکبر میخک (1326)، علی نصیر (1330)، محمدسعید نقاشیان (1356)، فرزانه وزیری تبار (1366)، آرمان یعقوب‌پور (1349) و فرشته یمینی شریف (1339).
۲۳ دى ۱۳۹۷