افشین اردشیری، مترجم ادبیات فانتزی : نوجوان‌ها ادبیات فانتزی را بیش‌تر از سایر ژانر‌ها می‌خوانند

افشین اردشیری، مترجم ادبیات فانتزی : نوجوان‌ها ادبیات فانتزی را بیش‌تر از سایر ژانر‌ها می‌خوانند به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) «وارکرفت» عنوان مجموعه بازی ویدئویی، کتاب‌های داستانی، فیلم و دیگر رسانه‌هاست که محصول کمپانی بلیزارد انترتینمنت است. نخستین نسخه این بازی در سال ۱۹۹۴ با عنوان «وارکرافت: ارک‌ها و انسان‌ها» روانه بازار شد و در زمان خود تحولی شگرف در صنعت بازی استراتژی همزمان به وجود آورد. در سال‌های بعد نیز به تدریج نسخه‌های دیگری از این بازی وارد بازار شد و مورد استقبال فراوان نوجوانان و جوانان قرار گرفت.
مجموعه کتاب‌های «وارکرافت» نیز توسط نویسندگان بزرگی مانند ریچارد ناک، کریستی گولدن، جف گراب، آرون روزنبرگ، کریس متزن و غیره نوشته شده است که همه این نویسندگان داستان کتاب‌های قبلی خود را ادامه داده‌اند. مجموعه کتاب‌های وارکرفت، با سه گانه «نبرد باستانیان» به قلم ریچارد ناک شروع شد. این سه‌گانه مقدمه‌ای بود برای شروع شدن دنیای فانتزی وارکرفت در بازار نشر. ریچارد ناک با شروع این مجموعه، راه را برای ادامه دادن داستان‌های دیگری باز گذاشت  که بعداً توسط خودش و اشخاص دیگری نوشته شدند. تا به حال 22 جلد از این مجموعه در آمریکا منتشر شده است و افشین اردشیری ازجمله مترجمانی است که اقدام به ترجمه آثار مختلف این مجموعه کرده و تا به حال پنج عنوان از این آثار با عناوین «روز اژدها»، «شب اژدها»، «ارتاس»، «گرگدل» و «استورم ریج» از سوی انتشارات ویدا منتشر شده که با استقبال خوب نوجوانان روبه‌رو شده است. بر این اساس گفت‌گویی داشتیم با افشین اردشیری که در ادامه می‌خوانید.

چگونه با وارکرفت آشنا شدید؟

حدود 15 سال قبل و از طریق بازی با «وارکرفت» آشنا شدم مخصوصاً بازی استراتژیک آن که دوبله شرکت دارینوس با صدا، گرافیک و داستان فوق‌العاده جذاب و حیرت‌انگیز بود که باعث شد من به این ژانر بازی و داستان علاقه‌مند شوم. البته کتاب‌ها قبلا موجود نبود و بعد به تدریج با عمومی‌تر شدن اینترنت و سایت‌های ایرانیِ علاقه‌مند به مطالعه، مانند «ویزاردینگ ورد» و «گودلایف» و من هم در آن‌ها فعالیت می‌کردم، در اختیار همه قرار گرفت.

ترجمه وارکرفت را از چه زمانی شروع کردید، اگر اشتباه نکنم نخستین بار به‌صورت ترجمه اینترنتی ارائه شد؟

قبل از رواج اینترنت دسترسی به کتاب‌ها حتی به زبان اصلی محدود و در واقع غیرممکن بود، حتی می‌توان گفت علاقه‌مندان به ژانر فانتزی مانند جزایری بودند که از طریق نت با هم مرتبط شدند و درخواست کتاب برایم ایجاد انگیزه کرد و خلا موجود سبب شد از حدود 10 سال قبل شروع به ترجمه فصل به فصل کتاب‌ها از طریق نت کنم تا در اختیار مخاطب قرار بگیرد.

ترجمه اینترنتی شما چقدر مخاطب داشت؟
ترجمه اینترنتی تقریباً پرمخاطب بود و کتاب‌هایی که در لینک قرار داده می‌شد میانگین بالای دوهزار و پانصد دانلود داشت که نشان دهنده پرمخاطب بودن این آثار بود.

به طور کلی فکر می‌کنید کتاب‌های وارکرفت در ایران چقدر مخاطب داشته باشد؟

متاسفانه مشکلی که درباره کتاب و کتابخوانی در این ژانر وجود دارد شبیه مشکلی‌ است که در سایر بخش‌ها هم دیده می‌شود. سطح مطالعه هرچند در فانتزی نسبت به سایر ژانرها ادبی به خصوص بین نوجوان‌ها و جوان‌ها بیشتر است اما در مقایسه با سایر کشورها پایین و اسفبار است. مشکل فقط مردم نیستند. تبلیغات در زمینه مطالعه همیشه به صورت کلی‌گویی و نصیحت‌گونه بوده است و عناوین جذاب با تبلیغات گسترده ارائه نمی‌شود در نتیجه کششی هم ایجاد نمی‌شود. برعکس کتاب‌های کمک درسی و کنکور که امروزه به دلیل تبلیغات گسترده حدود۹۰ درصد تولید و تقاضا به سمت خود کشانده است، کتابی مانند هری پاتر که در امریکا دو میلیون نسخه از آن در هفته اول به فروش می‌رود در ایران ممکن است ماه‌ها بگذرد و هزار نسخه هم به فروش نرود. اما در این شرایط معتقدم ژانر فانتزی به‌صورت کلی و «وارکرفت» به‌عنوان یک کتاب خوب در این ژانر می‌تواند مردم را به مطالعه علاقه‌مند کند، قطعاً «گِیمرها» علاقه‌مند به مطالعه داستان‌ها هم هستند.

از چه زمانی تصمیم گرفتید کتاب‌ها را چاپ کنید و به این روند ادامه دهید؟

حدود دو سال قبل به‌واسطه یکی از دوستان با مدیر نشر ویدا آشنا شدم و قرار شد پنج کتابی که قبلا از طریق نت در اختیار علاقه‌مندان قرار داده شده بود بعد از ویرایش چاپ شود که این کار انجام شد، در حال حاضر نیز با صحبت‌هایی که با ناشر داشتیم قرار است خودم این مجموعه را ترجمه کنم.

چرا در انتشار وارکرفت توجهی به نظم و قاعده‌ و ترتیب این کتاب‌ها نشده، آیا به این دلیل بوده که ترجمه‌شان از قبل آماده بوده است؟
یکی از سوالاتی که غالبا مخاطبان می‌پرسند ترتیب کتاب‌هاست. باید گفت که ترتیب مشخصی در بین این کتاب‌ها به جز سه گانه «نبرد پیشینیان» وجود ندارد. اما دلیل این‌که ‌ظاهراً نظمی در ترتیب کتاب‌ها برای ترجمه وجود ندارد این است که در حال حاضر ترجمه‌های مختلف از اکثر کتاب‌های وارکرفت در بازار وجود دارد. بر این اساس سعی کردم ابتدا کتاب‌هایی را ترجمه کنم که تا به حال ترجمه نشده یا حداقل در سطح نشر این کار انجام نشده باشد. سپس باقی کتاب‌ها از ابتدا به‌ترتیب ترجمه و چاپ شود.

ترتیب انتشار بقیه‌ آثار وارکرفت هم همین‌گونه خواهد بود یا به لیست بلیزارد توجه می‌شود؟

آخرین و جدیدترین کتاب‌ها در اولویت ترجمه‌اند، سپس به‌سراغ کتاب‌های دیگر و ترتیب بلیزارد خواهیم رفت و جاهای خالی به‌تدریج پر می‌شود و امیدوارم تا دو سال و نیم آینده این ترجمه‌ها به پایان برسد، البته یکی از دلایل هم همان بود که خودتان فرمودید و این ترجمه‌ها آماده بودند. فکر نمی‌کنم گیمرهای حرفه‌ای اهمیت زیادی به ترتیب کتاب‌ها بدهند چون این دسته از دوستان بهتر از هرکسی می‌دانند که هر کتاب مانند تکه‌ای از پازل است که خودش کاملا مستقل و البته بخشی از یک تصویر بزرگتر است. هر کدام از کتاب‌ها معمولا یک رمان کامل است که حتی بدون داشتن آگاهی نسبت به تمام وقایع وارکرفت هم جذاب و خواندنی است و در هرکتاب معمولاً اشاراتی هم به وقایع کتاب‌های دیگر می‌شود که به نوعی محرکی برای آن کتاب‌هاست اما استقلال خودش را دارد. ضمن این‌که برخی اتفاقاتی که در بازی وجود دارد در کتاب‌ها نیست و فقط منحصر به بازی و وقایع آن است.


نظرتان درباره فیلم وارکرفت  چیست و فکر می‌کنید بیشتر مرتبط با کدام کتاب از جهان وارکرفت است؟

فیلم سینمایی وارکرفت در نگاه اول ناامیدکننده به‌نظر می‌رسید، عمق وارکرفت مشخصا درک نشده و بازیگران و دیالوگ‌ها چندان موفق نبود، اما فکر می‌کنم شروع خوبی بود، بالاخره استارت کار زده شده است و فکر می‌کنم وارکرفت هم مانند سایر فیلم‌های خون آشامی فرصت داشته باشد که به‌تدریج به کمال نزدیک شود.

به جز پنج جلد منتشر شده، در حال ترجمه‌ کدام کتاب از این مجموعه هستید؟

امسال کتاب‌های «روز اژدها»، «شب اژدها»، «ارتاس»، «گرگدل» و «استورم ریج» عرضه شد. ترجمه «وولجین سایه هورد» و «ترال» هم به ناشر تحویل داده شده و «جاینا امواج نبرد» نیز در دست ترجمه است.

چهارشنبه ۲۲ دی ۱۳۹۵


۲۲ دى ۱۳۹۵